تاسیسات ساختمانی چیست؟
بخش تاسیسات یکی از مهم ترین بخش های یک ساختمان می باشد. قسمت های مختلفی مانند سیستم های گرمایشی و سرمایشی، تهویه مطبوع، لوله کشی، برق رسانی، خطوط تلفن، گازکشی و … جز تاسیسات ساختمان هستند.
طراحی و اجرای تاسیسات ساختمانی
طراحی اصولی تاسیسات ساختمان یکی از مهم ترین قسمت های اجرای آن است. عدم اجرای اصولی تاسیسات ساختمان، باعث کوتاهی عمر آنها می شود. طراحی اشتباه باعث نیاز تاسیسات به بازسازی و تعمیرات می شود و ممکن است موجب خطرات جانی گردد. به همین دلیل طراحی تاسیسات ساختمان فقط باید توسط مهندسین تاسیسات و معمار انجام شود.
عواملی همچون شرایط اقلیمی مکان ساختمان، چگونگی معماری ساختمان، نحوه ساخت و فیزیک ساختمان و قوانین ساختمان سازی در طراحی تاسیسات ساختمان موثر می باشد.
تاسیسات ساختمانی در صورت بالا بودن کیفیت و کارایی مناسب، نیاز به باسازی دوباره ندارند. به همین دلیل در هنگام طراحی و تاسیسات باید زمان و هزینه مناسب در نظر گرفت تا از پرداخت هزینه های بیشتر در آینده جلوگیری شود.
هوشمند کردن سیستم هایی مانند سیستم گرمایشی و سرمایشی، سیستم روشنایی، سیستم های بهداشتی و … از پیشرفت های تاسیسات ساختمان است. هوشمند سازی تاسیسات ساختمانی موجب بالا رفتن بازده انرژی می شود. همچنین سیستم های هوشمند از هدر رفت انرژی بسیار جلوگیری می کند.
برای کسب اطلاعات در مورد تاسیسات به سایت “اسپیتی” مراجعه فرمایید.
انواع تاسیسات ساختمان
- تاسیسات مکانیکی
- تاسیسات الکتریکی
تاسیسات مکانیکی ساختمان
مجموعه ای از سازه ها و تجهیزات که از طریق سیستم های داخلی وظیفه تامین رفاه ساکنین را دارند، تاسیسات مکانیکی نامیده می شود. تاسیسات مکانیکی شامل دو نوع صنعتی و ساختمانی می باشد. تاسیسات مکانیکی صنعتی مربوط به انتقال آب و فاضلاب، تصفیه آب آشامیدنی و تولید انرژی از سیالات می شود.
تاسیسات مکانیکی وظیفه سرمایش و گرمایش، تهویه هوا، پمپاژ آب به طبقات بالای ساختمان، تامین آب سرد و گرم و … را بر عهده دارند. این تاسیسات با صنعت ساختمانی در ارتباط بوده و وجود آنها در ساختمان ضروری می باشد.
انواع تاسیسات مکانیکی ساختمان
- تاسیسات سرمایشی و گرمایشی
- تاسیسات آب و فاضلاب
- تاسیسات گاز رسانی
- تاسیسات استخر، جکوزی و سونا
- تاسیسات آتش نشانی
- تاسیسات تهویه مطبوع
- تاسیسات سیستم بخار
- طراحی و اجرای تاسیسات پله برقی و آسانسور
- طراحی و اجرای تاسیسات آبنما و فواره
تاسیسات سرمایشی و گرمایشی ساختمان
یکی از مهمترین بخش های تاسیسات مکانیکی ساختمان تجهیزات گرمایشی و سرمایشی می باشد. این بخش با توجه به فصول مختلف سال، هوای معتدل و با کیفیت را برای محیط خانه تولید می کند.
تاسیسات سرمایشی
تاسیسات سرمایشی با خنک نمودن آب یا سیال در قسمت خارجی ساختمان و فرستادن آن به تمامی قسمت های داخل ساختمان موجب خنک شدن محیط می گردد. این سیستم برای خارج کردن حرارت، کنترل رطوبت و افزایش کیفیت هوای داخل ساختمان نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
محل نصب تاسیسات سرمایشی معمولا در فضای خارجی خانه مانند پشت بام، موتورخانه یا زیرزمین می باشد. تجهیزاتی مانند کولرهای آبی، کولرهای گازی، اسپلیت ها، داکت اسپلیت ها، چیلرها، هواسازها و فن کوئل ها برای تولید یا انتقال سرمای محیط داخلی مورد استفاده قرار می گیرند. نحوه عملکرد این تجهیزات به صورت تبریدی یا تهویه ای بوده و محیط داخلی ساختمان را خنک می کنند.
در ساختمان های مبتنی بر سیستم تهویه کنترل گرما و افزایش کیفیت هوا با حداقل انرژی یا حتی بدون صرف انرژی در ساختمان های انرژی صفر صورت می گیرد.
طراحی سیستم تهویه به صورتی است که از عوامل طبیعی همچون باد، رطوبت، حرارت زیر زمین و نور خورشید و یک عامل مصنوعی یعنی فن برای ایجاد سرمایش استفاده کند. اما در سیستم سرمایش تبریدی توسط تجهیزاتی جریان ماده مبرد را به داخل محیط فرستاده تا گرمای محیط را جذب کند. این کار باعث کاهش دمای محیط می شود.
تاسیسات گرمایشی
از تاسیسات گرمایشی به منظور کنترل و حفظ حرارت مورد نظر ساختمان استفاده می شود. این سیستم ها به صورت گرمایش مرکزی مانند موتورخانه و پکیج یا سیستم گرمایش تبریدی مورد استفاده قرار می گیرند.
سیستم گرمایشی برای تولید حرارت مورد نظر از تجهیزاتی مانند شامل شومینه،بخا ری، رادیاتورها، آبگرمکن ها، پکیج های دیواری و زمینی، داکت اسپلیت ها، هواسازها، فن کوئل ها، دستگاه های GHP، دستگاه های VRF و موتورخانه ها استفاده می کند.
اجزای تاسیسات سرمایشی و گرمایشی و عملکرد آنها
کمپرسور
وظیفه کمپرسور بالا بردن فشار، حرارت و انتقال ماده مبرد به کندانسور سیستم است.
کندانسور
تبدیل مایع به گاز بر عهده کندانسور است. همچنین ماده مبرد را با فشار زیاد به سوی فیلتر یا شیر انبساط ارسال می کند.
اواپراتور
اواپراتور ماده مبرد را به گاز سرد تبدیل می کند. سپس مبرد را برای تکرار سیکل تبرید به کمپرسور می فرستد.
دمنده
دمنده نیز هوای خنک شده را به محیط داخل خانه می فرستد.
فن
دمای مبرد توسط فن کم شده و همچنین نیروی مکانیکی مورد نیاز برای تنظیم و گردش هوا در سیستم را فراهم می کند.
فیلتر
فیلتر از ورود ذرات اضافی و رطوبت جلوگیری می کند.
شیر انبساط
وظیفه شیر انبساط کم کردن فشار و دما است و مبرد را به مایع دوفازی تبدیل کرده و سپس آن را به اواپراتور منتقل می کند.
تاسیسات بهداشتی یا آب و فاضلاب ساختمان
یکی از مهم ترین بخش های تاسیسات مکانیکی ساختمان، تاسیسات بهداشتی است. تاسیسات بهداشتی شامل سیستم های لوله کشی و لوازم بهداشتی برای توزیع آب بهداشتی، جمع آوری و دفع فاضلاب، هواکش فاضلاب و دفع آب باران می باشد.
اجزای تاسیسات بهداشتی
- لوله کشی آب مصرفی
- لوله کشی آب فاضلاب
- لوله کشی هواکش
- لوله کشی آب باران
لوله کشی آب مصرفی
وظیفه اصلی تاسیسات بهداشتی تامین و پخش آب بهداشتی در ساختمان است. آب آشامیدنی توسط سیستم لوله کشی شهری وارد ساختمان می شود. این آب بعد از ورود به ساختمان از کنتور آب عبور کرده و توسط لوله کشی های داخلی به داخل ساختمان انتقال می یابد.
آب مصرفی دارای دو بخش گرم و سرد است. به منظور فراهم کردن آب گرم مورد نیاز از تجهیزاتی مانند آبگرمکن های دیواری یا ایستاده، پکیج های دیواری یا زمینی و سیستم موتورخانه استفاده می شود.
لوله های مورد استفاده برای انتقال آب گرم تولید شده و تجهیزات حرارتی شامل لوله های PEX، لوله های CPVC و لوله های مسی می شوند. لوله های PEX یا چند لایه به دلایلی مانند انعطاف زیاد، مقاومت بالا در مقابل گرما، نصب آسان، کیفیت خوب و سرعت اجرایی زیاد به عنوان بهترین لوله برای سیستم لوله کشی آب گرم استفاده می گردد.
لوله کشی آب مصرفی ساختمان ها به دو صورت روکار و توکار انجام می شود.
روش های لوله کشی آب
- لوله کشی آب انشعابی از کف
- لوله کشی آب کلکتوری
- لوله کشی آب سرد و گرم زیر سقفی
لوله کشی فاضلاب
سیستم لوله کشی فاضلاب آب مصرفی باقی مانده را به بیرون از ساختمان می فرستد. لوازم بهداشتی از جمله دستشویی، حمام، سینک، وان و … به ایت لوله کشی متصل می شوند. متداول ترین لوله های استفاده شده در سیستم فاضلاب لوله های ای بی اس، چدنی و پی وی سی است.
این لوله کشی باید به صورتی طراحی شود که آب مصرفی توسط نیروی وزن به فاضلاب شهری فرستاده شود. در صورت ایراد در طراحی این لوله کشی، امکان گیر کردن مواد در لوله های فاضلابی به وجود می آید.
لوله کشی فاضلاب کف خواب و لوله کشی فاضلاب زیر سقفی دو روش اجرای لوله کشی فاضلاب هستند.
لوله کشی هواکش فاضلاب
به منظور ایجاد فشار مضاعف جهت حرکت روان مواد فاضلابی درون لوله، سیستم لوله کشی هواکش به کمک ایجاد فشار منفی در پشت پساب، این نیرو را ایجاد می کند. لوله کشی هواکش با نام سیستم تهویه نیز شناخته می شود. در واقع این سیستم فشار درون لوله را به منظورجلوگیری از گیر کردن مواد فاضلابی تنظیم می نماید. همچنین گازهای فاضلابی توسط سیستم تهویه به خارج از ساختمان رفته و اجازه بازگشت گازها به درون ساختمان را نمی دهد.
در صورت بروز ایراد در قسمت خروجی لوله هوا کش، عملکرد سیستم تخلیه را مختل کرده و باعث برگشتن گازهای سمی به درون ساختمان می شود. از لوله های UPVC که در برابر نور خورشید مقاوم هستند به عنوان لوله هواکش استفاده می گردد.
لوله کشی آب باران
در گذشته مواد فاضلابی به همراه آب باران توسط لوله های فاضلاب خارج می شد. اما امروزه لوله کشی آب باران به دلیل استفاده از آب باران جهت مصارف غیر آشامیدنی مانند آبیاری گیاهان، از لوله کشی فاضلاب جدا شده است. تاسیسات بهداشتی دارای اجزای مهمی مانند لوله، شیرفیتینگ، نگهدارنده و لوازم بهداشتی می باشد.
تاسیسات گاز رسانی ساختمان
سیستم گاز رسانی ساختمان وظیفه حمل و نقل گاز شهری و توزیع آن در ساختمان را بر عهده دارد. لوله کشی رابط، رگلاتور و کنتور از اصلی ترین تجهیزات سیستم گاز رسانی هستند. در واقع رگلاتور شروع کننده لوله کشی گاز بوده و در انتهای سیستم میز شیرهای مصرفی قرار دارد.
انواع گاز رسانی
- گاز رسانی شهری
- گاز رسانی صنعتی
- گاز رسانی پزشکی
نکات مهم اجرای سیستم گاز رسانی
- قبل از اجرای لوله کشی گاز باید نقشه لوله کشی گاز رسانی و تجهیزات آن تهیه گردد.
- ایمن بودن مسیر عبور لوله گاز بسیار مهم می باشد.
- مسیر عبور لوله های گاز باید خیلی کوتاه باشد.
- به منظور جلوگیری از آسیب نباید هیچ برخوردی بین لوله های گاز و سازه های اصلی و تاسیسات مکانیکی ساختمان به وجود بیاید.
- لوله کشی گاز باید به صورت روکار اجرا شده و در معرض دید قرار بگیرد.
- هر مصرف کننده باید از یک شیر گاز استفاده کند. زیرا استفاده چند مصرف کننده از یک شیر بسیار خطرناک می باشد.
- طراحی سیستم لوله کشی گاز باید به شکلی باشد که فشار گاز درون لوله ها از خروجی کنتور تا قسمت خروجی هر شیر گاز به صورت ثابت باشد.
تاسیسات استخر ساختمان (سونا، استخر، جکوزی)
اجزای سیستم استخر ساختمان
سیستم گردش آب
در طراحی تاسیسات استخر اصلی ترین قسمت بخش سیستم گردش آب است. این سیستم علاوه بر گردش آب در مدار، تصفیه این آب را نیز انجام می دهد. تجهیزات سیستم گردش آب شامل پمپ، انواع شیر آلات، یک فیلتر بزرگ به منظور تصفیه آب و لوله کشی بین سیستم گردش آب و استخر و جکوزی می باشد.
سیستم های گرمایشی یا هیتر
برای گرم کردن محیط و آب استخر، دو مدل هیتر گازی و پمپ حرارتی مورد استفاده قرار می گیرد. برای افزایش دمای استخر از پمپ حرارتی به علت کارایی بیشتر آنها استفاده می گردد. از هیترهای گازی نیز برای بالا بردن دمای آب درون جکوزی استفاده می شود. به منظور گرم کردن آب برای استخر های روباز و در فصل تابستان می توان از هیترهای خورشیدی استفاده نمود.
سیستم کنترل مواد شیمیایی استخر
سیستم خودکار کنترل مواد شیمیایی بخش مهمی برای سلامت آب استخر می باشد. این سیستم به شکل اتوماتیک غلظت، سطح کلر و PH آب استخر را اندازه می گیرد.
اجزای سیستم کنترل مواد شیمیایی استخر
- دستگاه کلرزن نمکی
- مخزن اسید
- پمپ تزریق
- سیستم اندازه گیری و آنالیز خودکار موادشیمیایی درون آب
حتما از تاسیسات استخر، دستگاه های اندازه گیری ترکیبات شیمیایی آب، مخزن اسید، پمپ تزریق و دستگاه کلرزنی در استخرهای عمومی استفاده شود. از این تجهیزات می توان در استخرهای خانگی نیز استفاده کرد.
سیستم نورپردازی استخر
سیستم نورپردازی استخر علاوه بر روشنایی مکان، با قابلیت تغییر رنگ نور، زیبایی را به وجود آورده و غیر قابل حذف است. می توان سیستم روشنایی را به یک پنل جداگانه و قابل دسترس برای کنترل بهتر روشنایی متصل نمود.
بخش های مورد نیاز به روشنایی در استخر
- داخل جکوزی
- داخل آب نماها و فواره ها
- سکوی نشستن افراد
- روی دیوارها، گوشه ها و کف استخر
سیستم کنترل تاسیسات استخر
می توان تاسیسات استخر را به دو مدل خودکار و دستی کنترل کرد. باید تمام بخش های استخر مانند چراغ ها، پمپ ها، کنترل کننده های مواد شیمیایی، هیترها و … در کنترل تاسیسات استخر برای عملکرد بدون مشکل مدیریت شوند.
تاسیسات سونای خشک و بخار
قسمت سونا به دو بخش سونای خشک و بخار تقسیم می شود که هر کدام دارای تجهیزات نصب جداگانه می باشند.
برای ساخت سونای خشک تجهیز آن بعد از ساخت سازه انجام می شود. می توان از اتاقک سیمانی مجهز به عایق هایی از جنس چوب ترموود که فضای اتاقک را زیبا و به صرفه می کند، استفاده نمود.
تجهیزات مورد نیاز برای ساخت و راه اندازی سونای خشک
- کوره های الکتریکی یا برقی
- کوره هایی با سوخت فسیلی مانند گاز یا مایع
برای تولید حرارت سونای خشک معمولا از کوره با سوخت گاز استفاده می شود. زیرا این کوره از نظر مصرف انرژی کم هزینه تر است. ظاهر این کوره به شکل استوانه بوده و دارای یک لوله جهت ورود سوخت به مشعل و یک دودکش است که در فضای داخل سونا تعبیه می گردد.
هدف اصلی سونای بخار ایجاد میزان بسیار زیاد بخار در فضای مورد نظر می باشد. به همین خاطر از تجهیزاتی مانند خط تغذیه آب، سیستم های متعادل سازی، مخزن های آب و سیستم های گرمایش در این فضا استفاده می گردد.
سونای بخار به این صورت عمل می کند که آب تغذیه در تماس با حرارت برای تولید بخار قرار می گیرد. سپس این آب توسط لوله های مسی به داخل سونا فرستاده می شود تا آب بعد از جوشیدن، بخار خود را به فضای سونا بفرستد. بعد از رسیدن دمای سونای بخار به مقدار تنطیم شده، مولد خاموش شده تا چرخه بار دیگر شروع به کار کند.
تاسیسات جکوزی
سیستم لوله کشی جکوزی
سیستم لوله کشی جکوزی در واقع مسیر گردش آب است. آب درون لوله کشی جکوزی باید مداوما در حال گردش باشد. باید در کنار سیستم گردش آب یک مسیر برای خط تخلیه جکوزی نیز طراحی شود. به همین علت برای خروج آب جکوزی یک خط تخلیه اصلی در کنار چند دریچه تخلیه تعبیه می گردد.
تاسیسات ابنیه جکوزی
تاسیسات ابنیه در زمان ساخت جکوزی شامل بتون ریزی، نازک کاری، آرماتور بندی و ساخت نمای جکوزی می باشد. به منظور بالا بردن مقاومت جکوزی باید در ساخت آن از بهترین مود اولیه استفاده نمود. در صورت ساخت جکوزی خانگی، نیاز به تاسیسات ابنیه نمی باشد. زیرا جکوزی های خانگی به دو صورت قابل حمل و ثابت به شکلی طراحی شده اند که فقط باید آن را در فضای مورد نظر نصب و راه اندازی نمود.
تاسیسات مکانیکی جکوزی
تاسیسات مکانیکی جکوزی وظیفه گردش آب، سرمایش و گرمایش آب را بر عهده دارد. این تاسیسات هنگام راه اندازی جکوزی طراحی و نصب می گردند.
تاسیسات برقی جکوزی
به منظور عملکرد صحیح تجهیزات الکترونیکی درون جکوزی مانند پمپ ها، هیترها و جت ها و همچنین تامین نور جکوزی باید تاسیسات برقی برای جکوزی تعبیه شود.
تاسیسات آتش نشانی ساختمان
یکی از حساس ترین قسمت های تاسیسات مکانیکی بخش آتش نشانی است. این تاسیسات امنیت ساکنین را فراهم کرده و عدم نصب آن موجب خسارت زیادی می گردد. سیستم آتش نشانی از بروز آتش جلوگیری می کند. در صورت ایجاد آتش نیز عملکرد آن بسیار سریع می باشد. سیستم آتش نشانی دارای دو بخش اعلام حریق و اطفا حریق می باشد.
تاسیسات آتش نشانی اعلام حریق
طراحی تاسیسات اعلام حریق به گونه ای است که حساسیت این سیستم به دود و آتش است. این سیستم در زمان احساس دود یا آتش از طریق تولید صدا به ساکنین هشدار می دهد.
این سیستم دارای سنسور هایی می باشند که در یک محفظه پلاستیکی و معمولا در سقف خانه نصب می گردند. سیستم اعلام حریق پیشرفته به صورت خودکار جریان گاز را قطع یا غیر فعال می نماید.
تاسیسات آتش نشانی اطفا حریق
وظیفه جلوگیری از گسترش آتش سوزی در ساختمان و خسارت های شدید بر عهده وظیفه تاسیسات اطفا حریق می باشد. این تاسیسات دارای چند روش پیشگیری از گسترش آتش است.
سیستم اطفا حریق خشک
در این مدل اطفا حریق از لوله های خشک یا رایزرهای خالی از آب استفاده می شود. شروع این سیستم از درب ورودی ساختمان است و به منظور وصل کردن شیلنگ و افزایش یا کاهش آب، انشعابات آب در کل طبقات نصب می گردد.
سیستم اطفا حریق تر
در سیستم اطفا حریق تر از رایزر مرطوب در ساختمان استفاده می گردد. این رایزرها به صورت لوله های بالا رونده و حاوی آب، از ورودی درب ساختمان تا طبقات بالا نصب می شود. به منظور تامین آب رایزرها، باید به منبع آب ساختمان متصل شوند. این سیستم با باز کردن شیر ورودی به جعبه آتش نشانی و متصل کردن نازل به سر لوله جریان آب در رایزر شروع به کار می کند.
سیستم اطفا حریق به کمک کف
در این سیستم از کف تحت عنوان ماده خاموش کننده آتش در ساختمان استفاده می شود. اما این روش در آتش سوزی های الکتریکی قابل استفاده نیست.
سیستم اطفا حریق با گاز کربن دی اکسید
وظیفه کربن دی اکسید خفه کردن اکسیژن است. به همین علت از کربن دی اکسید می توان به عنوان خاموش کننده انواع آتش سوزی و همچنین آتش سوزی های الکتریکی استفاده نمود.
سیستم اطفا حریق با آب پاش اتوماتیک
بهترین و ایمن ترین روش مقابله با آتش سوزی استفاده از سیستم اطفا حریق آب پاش اتوماتیک می باشد. آب پاش این سیستم با تشخیص دود یا آتش به صورت اتوماتیک شروع به کار می کند. به همین علت پمپ ها و تانکرهایی به صورت مجزا بر روی سیستم تعبیه شده اند.
تاسیسات تهویه مطبوع در بیمارستان
استفاده از سیستم تهویه مطبوع در تاسیسات بیمارستان بسیار مهم می باشد. به دلیل وجود انواع میکروب و باکتری و حضور بیماران امکان انواع خطرات جانی در صورت عدم نصب سیستم تهویه مطبوع وجود دارد.
استفاده از فیلترهای دقیق در حد ۰.۱ میکرون از اقدامات ضروری برای سیستم تهویه مطبوع است. طراحی سیستم تهویه مطبوع به شکل سیستم زون یا چند قسمتی است که تمامی اتاق های بیمارستان دارای دما و رطوبت جداگانه باشند.
نکات مهم طراحی تهویه مطبوع بیمارستان
- باید کانال های تهویه هوا توسط روکش ضد قطره عایق کاری گردند.
- لوله های حاوی سیال گرم باید عایق کاری شوند.
- لزوم استفاده از دو دیگ آب داغ در موتورخانه بیمارستان جهت تامین آب گرم وجود دارد.
- دیگ بخار باید به منظور استریل تجهیزات بیمارستانی وجود داشته باشد.
- باید یک پمپ رزرو برای پمپ های گرمایش و سرمایش، پمپ آب گرم، پمپ سوخت و … وجود داشته باشد.
- لوله کشی های سرمایش و گرمایش و بخار در هر قسمت باید دارای شیر جداکننده باشند.
- تمامی تجهیزات موتورخانه ساختمان در قسمت ورودی و خروجی باید شیر جدا کننده داشته باشند.
تمامی قسمت های مختلف بیمارستان مانند اتاق عمل بیماران، فیزیوتراپی، کلینیک، اورژانس، آزمایشگاه و … باید دارای یک تهویه به صورت مجزا باشند.
تاسیسات گاز طبی بیمارستان
یک دیگر از بخش های مهم در تاسیسات بیمارستان، تاسیسات گازهای طبی می باشد. گازهای طبی شامل گاز اکسیژن، گاز بیهوشی، هوای فشرده، گاز خلاء یا وکیوم و گاز ازت می شود. ادامه حیات بیماران وابسته به کاربرد گاز اکسیژن در بیمارستان است. از گاز بیهوشی نایتروس اکسید اکساید به منظور بیهوشی بیمار قبل از عمل استفاده می شود. همچنین برای وکیوم مراکز درمانی و بیمارستان ها، گاز هوای فشرده مورد استفاده قرار می گیرد.
نکات مهم اجرای لوله کشی گاز طبی در بیمارستان
- جنس لوله ها مورد استفاده در لوله کشی گاز طبی باید با شرایط محیط متناسب باشد. به همین جهت اغلب از لوله های مسی استفاده می شود.
- به منظور کم نشدن فشار، قطر لوله ها با مصرف هر قسمت باید تناسب داشته باشد.
- قطر لوله اصلی باید به شکلی باشد که در صورت اضافه کردن انشعابات مشکل افت فشار به وجود نیاید.
- لوله های مسی باید قبل از لوله کشی خشک و تمیز باشند. زیرا کمپرسور و تجهیزات آن در صورت وجود رطوبت در لوله ها آسیب می بینند.
- هنگام برش لوله های مسی نباید از روغن استفاده شود.
- اجرای استاندارد لوله کشی از کاهش ظرفیت دستگاه جلوگیری می کند.
تاسیسات سیستم بخار ساختمان
سیستم بخار در تمامی زمان ها از مهم ترین سیستم های انتقال انرژی در صنایع عظیم مانند پتروشیمی، پالایشگاه ها، نیروگاه های برق و تاسیسات حرارتی و برودتی در ساختمان های بزرگ و مسکونی محسوب می گردد.
سیستم های بخار خانگی شامل یک الی چند دیگ بخار چدنی یا فولادی در مکانی به نام موتورخانه نصب می شوند. این دیگ بخار در کنار تجهیزات دیگر مانند مشعل، پمپ سیرکولاتور، سیستم لوله کشی و منبع انبساط، آب سرد وارد شده به این دیگ را گرم می کنند. پس از گرم کردن آب ورودی، بخار به دست آمده و آب گرم تولید شده را به منظور گرمایش و آب گرم مصرفی ساختمان استفاده می کنند.
سیستم تاسیسات پله برقی و آسانسور ساختمان
طراحی و اجرای آسانسور ساختمان
در ساختمان برای حمل و نقل افراد و یا اشیا از آسانسور استفاده می شود. نیروی الکتریکی یا سیستم تعادل نیروی مورد نیاز برای حرکت آسانسور را فراهم می کند. هنگام طراحی آسانسور باید به نکاتی مانند نوع کاربری ساختمان، تعداد طبقات و واحدها، تعداد ساکنین، میزان ترافیک و … دقت نمود.
مراحل طراحی و اجرای آسانسور ساختمان
طراحی نقشه آسانسور
در هنگام شروع ابتدا باید نقشه محل قرارگیری آسانسور طراحی شود. در طراحی نقشه آسانسور یک قسمت از ساختمان برای چاه آسانسور در نظر گرفته می شود. به منظور انتخاب بهترین حالت و نوع آسانسور برای ساختمان باید اندازه های عرض و عمق چاه، محل قرار گرفتن درب ها، طول تراول، عمق چاهک و ارتفاع طبقات در نقشه آسانسور مشخص شود.
بررسی ترافیک آسانسور
به منظور دستیابی به بهترین حالت از نظر ظرفیت، سرعت و تعداد آسانسور باید ترافیک آسانسور بررسی شود. اطلاعاتی مانند قابلیت جابجایی، سرعت، زمان سفر، تعداد، نوع آسانسور و زمان انتظار برای این وسیله با بررسی ترافیک مشخص می شود.
نحوه قرار گرفتن قطعات آسانسور در چاه
پس از بررسی ترافیک آسانسور، نحوه قرار گیری قطعات در چاه آسانسور طراحی می شود. باید از فضای چاه به بهترین شکل استفاده شود. زیرا در صورت طراحی صحیح می توان برای آسانسور کابین بزرگتری را انتخاب کرد.
در این مرحله مکان قرار گرفتن درب ها، نحوه نصب ریل و وزنه کابین، نوع درب آسانسور و عرض درب ها نیز طراحی می گردد.
انتخاب و نصب قطعات مناسب آسانسور
انتخاب بهترین لوازم بر اساس نوع آسانسور از ایجاد خرابی جلوگیری می کند. همچنین در این مرحله اجرای آهن کشی، نصب ریل مناسب و نصب درب آسانسور نیز انجام می گردد.
ارسال موتور آسانسور
در این مرحل موتور آسانسور ارسال می گردد. انتخاب موتور باید با در نظر گرفتن عواملی همچون ظرفیت، نوع کاربری، تعداد ایستگاه ها و حجم مسافران صورت بگیرد. به این علت که تمامی بار آسانسور بر روی موتور و تابلو برق آن است.
نصب آسانسور ساختمان
تعبیه دال بتنی نیز پس از ارسال و بالا کشیدن و قرار گرفتن موتور در مکان نصب، باید انجام گیرد. این دال بتنی در بالاترین قسمت چاه و مکانی که موتور بر روی آن قرار می گیرد نصب می شود.
بعد از نصب دال بتونی مستحکم، کابین به داخل چاه ارسال و به وسیله بکسل ها نصب می گردد. در انتها نیز به دلیل تراز کردن، قاب وزنه و کابین وزنه ها درون چاه قرار می گیرند.
راه اندازی آسانسور ساختمان
آخرین مرحله طراحی و اجرای آسانسور، راه اندازی تابلو فرمان یا همان مغز آسانسور است که حاوی مدارهای فرمان، ریز پردازنده ها و قطعات الکترونیکی می باشد. این قطعات حرکت کابین و اعلام وضعیت های مختلف را کنترل می کنند.
طراحی و اجرای پله برقی ساختمان
پله برقی از دیگر تاسیسات مکانیکی ساختمان است. عملکرد این سیستم مانند یک ردیف پله متحرک است و به منظور جابجایی افراد بین طبقات مختلف استفاده می شود.
مراحل طراحی و اجرای پله برقی ساختمان
طراحی نقشه و ساخت پله برقی ساختمان
- طراحی نقشه ها و ابعاد پله
- آنالیز کردن ترافیک و مشخص نمودن دستگاه های مورد نیاز
- انتخاب مدل پله برقی
- بررسی نیازهای منطقه نسبت به وضعیت مکان
- طراحی نقشه پله برقی و تایید آن توسط کارفرما
- فراهم کردن نشیمن گاه و قلاب های سقفی مورد نیاز پله برقی
- ساخت پله برقی بر اساس نقشه مورد تایید
حمل و نصب پله برقی ساختمان
- آوردن پله و تجهیزات آن به مکان نصب
- تامین تکیه گاه مورد نیاز
- جابجایی پله برقی به مکان نصب آن
- قرار دادن پله در مکان مشخص شده
- تراز نمودن پله برقی
راه اندازی پله برقی
- تکمیل کردن مونتاژ قطعات پله برقی
- متصل کردن سوکت های کابل برق و کابل فرمان
- متصل نمودن زنجیرهای استپ
- نصب کردن اسکرت
- نصب کردن بالستریت
- نصب نمودن کابل نمایشگر برای سنسورها
- نصب کردن دک های داخلی و خارجی
- نصب نمودن کلدینگ های جانبی و تحتانی
- نصب کردن هندریل پله برقی
- نصب کردن ورودی هندریل
- نصب نمودن صفحات بازرسی و سرویس پله برقی
- نصب شانه های پله برقی
- نصب کردن روشنایی و برق اصلی پله برقی
- راه اندازی نهایی پله برقی
مهمترین نکات راه اندازی و اجرای پله برقی در ساختمان
- نصب پله برقی باید به نحوی باشد که پله بر روی تیرهای اصلی سازه قرار بگیرد. همچنین این پله باید فقط با نیروی وزن و عدم استفاده از جوشکاری بر روی نشیمن گاه قرار بگیرد.
- قطعات پله برقی به صورت جداگانه به محل فرستاده شده و در مکان نصب توسط متخصص، مونتاژ می شوند.
- یک موتور الکتریکی درون پله قرار دارد که قدرت آن با توجه به ارتفاع بالابری بین ۴.۵ ، ۸ و یا ۱۱ کیلووات می باشد.
- در سازه پله برقی استفاده از چوب و قطعه ای از چوب مجاز نمی باشد.
- پله برقی باید دارای یک پلاک بر روی تابلو کنترل خود باشد که ظرفیت، سرعت گشتاور ترمز، شماره سریال کارخانه، تاریخ ساخت و شماره اختصاصی کارفرما بر روی آن حک شده باشد.
- جنس نرده و دامنه پله برقی باید از ورق استینلس استیل باشد.
- نحوه نصب پوشش ها باید به شکلی باشد که هنگام بازرسی و سرویس به آسانی باز شود.
- پله برقی نیز نیاز به بازدید دوره ای و سرویس را دارا می باشد.
طراحی و اجرای تاسیسات آبنما و فواره
امروزه از تاسیسات مکانیکی آبنما و فواره به منظور زیبایی محیط ساختمان استفاده می گردد.
اصول و تجهیزات طراحی آبنما و فواره
حوضچه تاسیسات آبنما و فواره
قسمت مهم تاسیسات آبنما و فواره جنس حوضچه است که از پلاستیک، فولاد و یا بتن می باشد. هنگام انتخاب حوضچه باید به عمق آن دقت نمود. عمق حوضچه به منظور کاهش مصرف آب باید بین ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر باشد. همچنین انتخاب درست عمق حوضچه از بروز حوادثی مانند غرق شدن نیز جلوگیری می کند.
پمپ و اتاق پمپ آبنما و فواره
به منظور توزیع آب به خروجی های آبنما و مکش آب باید از پمپ استفاده کرد. توان و قدرت پمپ باید نیاز های آبنما را برطرف کند. محل نصب پمپ در آبنما اتاق پمپ نام دارد. این اتاق دارای یک خروجی بوده و در سطح پایینی آب حوضچه قرار می گیرد.
اتصالات و نازل آبنما و فواره
در تاسیسات آبنما و فوار استفاده از نازل ها در هنگام طراحی موجب ایجاد زیبایی بصری آب می شوند. این نازل ها بر اساس مقدار فشار و تقاضای آب در ابتدای اجرای سیستم لوله کشی و انتخاب پمپ مکش طراحی می گردند.
فیلتر مکش آبنما و فواره
از فیلتر مکش برای جلوگیری از ورود آلودگی و ذرات معلق به پمپ استفاده شده که بر روی شلنگ مکش قرار دارد. همچنین به منظور جلوگیری از تجمع آلودگی در حوضچه از تعدادی فیلتر مکش که به صورت موازی قرار می گیرند، استفاده می شود.
حوضچه کف آبنما و فواره
برای ورود آب از طریق کف و دیواره ها برای لوله های مکش، فشار و همچنین سایر لوله ها از حوضچه کف استفاده می شود. حوضچه کف مورد استفاده باید از مواد ضد خوردگی ساخته شده باشد.
لوله مکش آبنما و فواره
نصب لوله مکش به منظور خروج آب از حوضچه یا مخزن از مرکز آبنما توسط پمپ گریز انجام می گیرد.۲ متر بر ثانیه حداکثر سرعت جریان آب است. به همین دلیل ابعاد لوله باید با حجم تحویل پمپ مطابقت داشته باشد.
دریچه قطع و تنظیم آبنما و فواره
از دریچه قطع و تنظیم به منظور تنظیم کنترل ارتفاع آبنما و قطع لوله مکش یا تنظیم لوله فشار در تاسیسات آبنما و فواره استفاده می شود.
لوله فشار تاسیسات آبنما و فواره
لوله فشار به پمپ کمک می کند که آب را به یک خروجی یا نازل برساند. ابعاد لوله فشار به سرعت جریان آب بستگی دارد. به همین علت ابعاد لوله باید با حجم تحویل پمپ مطابقت داشته باشد.
توزیع کننده آب تاسیسات آبنما و فواره
آب دریافتی از پمپ به وسیله توزیع کننده آب به چند جریان شاخه دار تقسیم می شود. توزیع کننده آب باید به میزانی بزرگ باشد که مقاومت اصطکاک آن کم شود و از تلاطم آب جلوگیری شود. به همین خاطر بر روی خروجی های توزیع کننده از شیرهای تنظیم کننده استفاده می گردد.
سایر قطعات تاسیسات آبنما و فواره
- اتصالات تخلیه سرریز آبنما و فواره
- تخلیه کف به صفحه خاکی در تاسیسات
- سرریز ترکیبی و اتصالات دیوار داخلی سیستم
- لوله خروجی سرریز آبنما و فواره
- لوله سرریز سیستم
- لوله خروجی سیستم
- شیر برقی تاسیسات
- اتصالات ورودی کابل
- لوله محافظ کابل تاسیسات آبنما و فواره
- جعبه ترمینال زیر آب سیستم
- ریل محافظ کابل
- روشنایی نقطه ای در زیر آب فواره
- واحد تعویض و کنترل الکترونیکی تاسیسات
- پوشش مشبک سیستم
تاسیسات الکتریکی ساختمان
تاسیسات الکتریکی ساختمان به معنای طراحی و اجرای سیستم سیم کشی منازل مسکونی، تجاری، اداری و صنعتی می باشد. در زمان اجرای تاسیسات الکتریکی باید نکات ایمنی رعایت شود. سیم پیچی در مدار تاسیسات الکتریکی ساختمان بر پایه میزان جریانی که حمل می کند، انجام می شود. این تاسیسات دارای مدار انشعابی به منظور تامین برق فضاهای داخلی ساختمان می باشد. هنگام افزایش جریان در سیم پیچی، فیوز یا برق شکن موجود در تابلو توزیع برق تاسیسات، مدار را قطع می کند.
باید سیستم های برق تاسیسات الکتریکی توسط مهندس برق طراحی گردد. اما مهندسین معمار باید راجع به محل تجهیزات روشنایی، خروج و محل توزیع برق و کلید ها دارای اطلاعات کافی به منظور کنترل عملکرد آنها باشند.
انواع تاسیسات الکتریکی ساختمان
- تاسیسات سیستم های روشنایی
- تاسیسات سیستم اعلام حریق
- تاسیسات سیستم صوتی و تصویری
- تاسیسات سیستم شبکه ای
- تاسیسات سیستم امنیتی
- تاسیسات سیستم ارتباطات داخلی
تاسیسات سیستم روشنایی بخش های متفاوت ساختمان
هدف از اجرای سیستم روشنایی استفاده و روشن کردن فضاهای مختلف ساختمان مانند اتاق خواب، اتاق نشیمن، راهروها، آشپزخانه و … می باشد. روشنایی ساختمان توسط سیم کشی برق ساختمان و تعبیه چراغ ها در مدار انجام می گیرد.
با توجه به نوع کاربری یک بخش سیستم روشنایی به دو روش کلی نورپردازی از سقف و دیوار انجام می گردد. مدل نورپردازی داخلی باید باعث افزایش آرامش یا انرژی ساکنین در ساختمان شود.
روش های اجرایی سیستم روشنایی
سیستم روشنایی محیطی یا عمومی ساختمان
در این مدل برای روشنایی کلی محیط از منابع نوری متفاوت مانند لوسترهای سقفی و یا چراغ های دیواری استفاده می شود. در این روش هیچ قسمت از محیط نور پردازی متفاوتی ندارد. به منظور روشنایی اتاق نشمین معمولا از این روش نورپردازی استفاده می شود.
سیستم روشنایی موردی یا کاری
به وسیله روش نورپردازی موردی، اتاق کار را به کمک چراغ مطالعه و همچنین زیر کابینت ها در آشپزخانه را نورپردازی می کنند.
سیستم روشنایی تاکیدی
برای نورپردازی قسمت خاصی از فضای داخلی ساختمان از نورپردازی تاکیدی استفاده نمود. چراغ های دیواری جهت نورپردازی تاکیدی مورد استفاده قرار می گیرند. از روش تاکیدی به منظور روشنایی یک اثر هنری، کتابخانه، قاب آینه و غیره استفاده می گردد.
سیستم روشنایی هوشمند
سیستم روشنایی ساختمان به دو بخش هوشمند و دستی تقسیم می شود. سیستم روشنایی دستی پس از لمس شاسی کلید برق، روشن یا خاموش می شود. اما در سیستم روشنایی هوشمند روشن و خاموش کردن از طریق سیستم وای فای یا بلوتوث تلفن همراه نیز انجام می گیرد.
مزایای سیستم روشنایی هوشمند
- قابلیت ایجاد برنامه زمان بندی به منظور روشن و خاموش کردن سیستم روشنایی
- امکان تنظیم میزان روشنایی
- افزایش راندمان انرژی از طریق سیستم هوشمند
- قابلیت کنترل از راه دور سیستم هوشمند
سیستم هوشمند روشنایی دارای معایبی همچون هزینه اجرای زیاد و قیمت زیاد لامپ های هوشمند است. اما مزیت های این سیستم موجب محبوبیت این سیستم روشنایی شده است.
سیستم روشنایی ایمنی ساختمان
از سیستم روشنایی به منظور امنیت ساختمان نیز استفاده می گردد. یعنی با استفاده از سیستم روشنایی امنیت ساختمان را نیز فراهم کرده تا در مواقع اضطراری با خطر کمتری از ساختمان خارج شد. این سیستم شامل چراغ ها یا روشنایی اضطراری است که هنگام بروز حادثه و قطع برق شهری از یک منبع تغذیه دوم که درون باتری چراغ یا باتری مرکزی است، روشن می شود. این روشنایی در مواقع اضطراری جهت خروج افراد از ساختمان را مشخص می کند. سیستم روشنایی ایمنی حاوی چراغ های نشان دهنده علامت های خروج و روشنایی اضطراری می باشد.
رنگ چراغ های علائم خروج، سبز به همراه فونت سفید می باشد. وظیفه این چراغ ها هدایت افراد ساختمان به مسیر امن است. فاصله چراغ های علائم خروج نباید بیشتر از ۳۰ متر باشد. این چراغ ها بر روی محل تغییر مسیرهای فرار، تقاطع ها و راه پله ها نصب می شوند.
چراغ های مورد استفاده در سیستم روشنایی ایمنی فقط در زمان خطر عمل می کنند. محل نصب این چراغ ها معمولا در مسیرهای خروجی، مکان های تغییر ارتفاع، اتاق های کنترل، راه پله ها، تقاطع ها، مکان های پر خطر، راه پله فرار و مکان های بدون پنجره قرار دارد.
سیستم پریزهای برق ساختمان
باید وسایل الکترونیکی را به منظور استفاده از آنها به منبع تغذیه جریان متناوب متصل کرد. برای این کار باید وسایل الکترونیکی را به پریز برقی که در مدار سیم کشی قرار دارد، وصل نمود. به همین خاطر سیستم پریزهای برق از مهم ترین تاسیسات الکتریکی ساختمان می باشد.
پریزهای برق دارای دو مدل هوشمند و معمولی می باشند. انواع مختلفی از پریزهای برق هوشمندوجود دارد. به طور مثال بعضی از پریزها فقط دارای تایمر می باشند. برخی از پریزها نیز برای کاهش یا افزایش جریان و ولتاژ دارای برنامه ریزی های پیشرفته هستند.
پریزهای معمولی نیز بر اساس کاربردشان به دو مدل تک فاز و سه فاز تقسیم می شوند. همچنین بر اساس نوع حفاظت پریزها، دارای دو مدل اتصال به زمین و بدون اتصال به زمین می باشند.
بر اساس مبحث شماره ۱۳ مقررات ملی ساختمان باید تمامی پریزهای تک فاز و سه فاز دارای هادی حفاظتی یا سیستم اتصال به زمین یا ارتینگ باشند.
قابلیت پریزهای استاندارد
- ایمنی و حفاظت از جان انسان ها
- ایمنی و حفاظت از وسایل و تجهیزات الکتریکی
- جلوگیری از ولتاژ تماسی
- حذف ولتاژ اضافه
- پیشگیری از صاعقه
سیستم های اعلام حریق ساختمان
تجهیزات تشخیص آتش سوزی در سیستم اعلام حریق شامل گاز، شعله و دتکتور دود است. هشدار آتش سوزی در این سیستم توسط فلاشرها و آژیرها صورت می گیرد.
سیستم اعلام حریق در ساختمان های مسکونی، اداری، تجاری و صنعتی به صورت گسترده استفاده می گردد. دلیل استفاده از این سیستم کاهش خسارت های ناشی از حریق و هشدار به ساکنین ساختمان در مواقع اضطراری می باشد.
اجزای سیستم اعلام حریق
مرکز کنترل اعلام حریق
این قسمت وظیفه کنترل ورودی ها و خروجی ها را برعهده دارد.
تجهیزات ورودی
این تجهیزات شامل دتکتورهای دود، حرارت، گاز، شعله و شستی اعلام حریق می باشد.
تجهیزات اعلام هشدار
این تجهیزات شامل آژیر اعلام حریق و فلاشرها است.
منبع تغذیه سیستم
وظیفه این قسمت تامین انرژی الکتریکی سیستم در طول زمان فعالیت آن می باشد.
ماژول های ورودی و خروجی سیستم
وظیفه این ماژول ها مرتبط کردن سیستم اعلام حریق با سایر سیستم ها و تجهیزات می باشد.
انواع کنترل پنل سیستم اعلام حریق
اعلام حریق متعارف
کنترل پنل اعلام حریق متعارف یک سیستم اتوماتیک، ساده و قدیمی است که امروزه نیز بسیار پرکاربرد می باشد. عملکرد کنترل پنل اعلام حریق متعارف به این صورت است که با جریان عبوری از مدار خود کار می کند. یعنی در زمان عادی جریان کمی از دتکتورهای تعبیه شده در مدار عبور می کند. اما هنگام آتش سوزی جریان عبوری از مدار افزایش یافته و به این شکل اعلام حریق اتفاق می افتد.
اعلام حریق آدرس پذیر
تمامی اجزای مورد استفاده در این کنترل پنل دارای کد یا آدرس مشخص می باشند. به همین دلیل هنگام آتش سوزی مکان دقیق آتش سوزی مشخص می گردد. نگهداری آسان و سرعت بالای تشخیص آتش سوزی از مزایای این کنترل پنل است. سیستم کنترل پنل آدرس پذیر دارای دو مدل آنالوگ و دیجیتال می باشد.
کنترل پنل اطفای حریق
از کنترل پنل اطفای حریق برای کنترل سیستم ها استفاده می شود. سیستم هشدار این کنترل پنل می تواند به دو صورت متعارف یا آدرس پذیر باشد.
اعلام حریق وایرلس
در این کنترل پنل از کابل استفاده نشده و کل سیستم به کمک امواج کار می کند. این کنترل پنل به این شکل عمل می کند که در صورت تحریک دتکتورهای بیسیم، به پنل مرکزی سیگنال ارسال می کند. پس از آن پنل مرکزی توسط ارسال سیگنال، هشدار دهنده های حریق را مطلع می کند.
کنترل پنل ترکیبی
در این کنترل پنل می توان برای سیستم اعلام حریق ساختمان از ترکیب کنترل پنل های دیگر استفاده نمود.
سیستم های ارتباطاتی درون ساختمان (تلفن)
تلفن ها دارای کاربر وسیعی علاوه بر برقراری تماس با خارج از ساختمان می باشند. کاربرد های تلفن شامل دسترسی به اینترنت برای انتقال اطلاعات، ارسال و دریافت ایمیل، دسترسی به سیستم مکالمه تلفن ثابت و لینک شدن به شبکه های کامپیوتری می شود. سیم کشی تلفن به منظور دسترسی به امکانات ارتباطات داخلی اعم از تلفن، باید بسیار دقیق انجام گردد.
تجهیزات مورد نیاز سیم کشی تلفن
جعبه ترمینال اصلی و فرعی
درون جعبه ترمینال اصلی و فرعی، پست های پیچی و ترمینال های کروز قرار دارد. محل نصب جعبه ترمینال های فرعی در طبقات بوده و وظیفه انتقال خطوط شهری را بر عهده دارد.
کابل مخصوص تلفن
تعداد زوج های کابل تلفن بر اساس تعداد تلفن ها تهیه می شوند. معمولا از یک زوج سیسم برای یک خط تلفن استفاده شده و با حروف RG11 مشخص می گردد. کابل مخصوص مخابرات نیز به صورت زوج ۴، ۶، ۱۰، ۲۰، ۵۰ و ۱۰۰ ارائه می شود.
فیش و سر سیم مخصوص تلفن
به منظور اتصال صحیح سر سیم تلفون به پریز باید از فیش مناسب آن استفاده نمود. از فیش دو سیم یا تک زوج برای تلفن های معمولی و از فیش چهار سیم یا دو زوج برای تلفن های سانترال استفاده می گردد.
سوکت ها و پریز مورد نیاز تلفن
به منظور اتصال کابل گوشی تلفن خط ثابت از پریز تلفن استفاده می گردد. به منظور ایجاد تفاوت بین پریز تلفن و پریز برق، پریز تلفن به صورت دو، سه و چند کنتاکته ساخته می شود.
سیستم های صوتی و تصویری ساختمان
سیستم آنتن مرکزی
در گذشته برای ساختمان های ۳ الی ۴ طبقه به منظور تامین صوت و تصویر از آنتن های معمولی استفاده می شد. اما امروزه از آنتن مرکزی برای تامین صوت و تصویر ساختمان های بلند یا برج ها استفاده می گردد. در این سیستم فقط یک آنتن تحت عنوان آنتن مرکزی در پشت بام ساختمان تعبیه می شود. از طریق یک کابل آنتن مرکزی تعداد زیادی تلویزیون برای دریافت امواج رادیویی و تلویزیونی به شبکه ها متصل می شوند. همچنین در ساختمان های بلندتر از ۳ یا ۴ طبقه از این سیستم استفاده می شود.
مزایای سیستم آنتن مرکزی
- فضای پشت بام توسط تعداد زیاد آنتن اشغال نمی گردد.
- ظرفیت سیستم آنتن مرکزی به راحتی قابل افزایش می یابد.
- تمامی واحدها سیگنال ها را به صورت یکسان و با قدرت مناسب دریافت می کنند.
- در صورت نصب صحیح آنتن مرکزی، هیچ نویزی در صدا یا تصویر به وجود نمی آِید.
- اثرات القایی و مخرب آنتن ها بر روی یکدیگر رفع می شود.
- هزینه های مربوط به خرید سیم و سیم های آنتن مورد نیاز کم می شود.
- امکان ایجاد شبکه تلویزیونی برای هر واحد ساختمانی به صورت جداگانه وجود دارد.
تجهیزات مورد نیاز راه اندازی سیستم آنتن مرکزی
آنتن اصلی سیستم
آنتن اصلی دریافت کننده سیگنال های صوت و تصویر می باشد. محل نصب این آنتن در فضای باز و ارتفاع بلند می باشد. ساختار این آنتن به منظور قدرت دریافت و ارسال سیگنال ها به تمامی دستگاه های موجود در سیستم باید از آلومینیوم تو خالی باشد.
تقویت کننده یا آمپلی فایر
سیگنال های VHF و UHF در آنتن اصلی به کمک تقویت کننده امکان پخش تمامی کانال ها با کیفیت فوق العاده را فراهم می کند.
جدا کننده یا اسپلیتر
به کمک جدا کننده سیگنال های دریافتی توسط آنتن بین تلویزیون ها تقسیم می شوند. اسپلیتر دارای دو یا چهار پورت خروجی بوده که سیگنال های ورودی به دو یا چهار سیگنال، به صورت برابر تقسیم می گردند.
سوئیچ جهت دار یا یک سو کننده
به کمک سوئیچ جهت دار از برگشت امواج به آنتن جلوگیری کرده و مسیر امواج آنتن را یک سویه می نماید. این وسیله دارای یک یا دو پورت خروجی می باشد.
ترمینال و اتصالات کابل به پریزهای دیواری
از این وسیله به منظور هدایت بهتر سیگنال ها و امواج دریافتی از آنتن و کاهش نویز در سیستم آنتن مرکزی استفاده می شود. اتصال دهنده های دیواری ترمینال در ابتدا و انتهای کابل های کواکسیال آنتن مرکزی تعبیه می گردند.
کابل های اتصال
وظیفه هدایت سیگنال ها، امواج و جریان در سیستم آنتن مرکزی بر عهده کابل های اتصال می باشد. در شبکه اصلی توزیع، کابل تلویزیون باید دارای امپدانس ورودی ۷۵ اهم باشد.
سیستم های شبکه ای (اینترنت مرکزی)
سیستم های شبکه به معنای تجهیزات و زیر ساخت های مورد نیاز برای اتصال یک یا چند کامپیوتر به شبکه جهانی اینترنت می باشد.
انواع مختلف شبکه های کامپیوتری
- شبکه محیط گسترده یا شبکه WAN
- شبکه محیط شهری یا شبکه MAN
- شبکه محیط محلی یا شبکه LAN
- شبکه محیط شخصی یا شبکه PAN
این شبکه ها برای عمل به وظایف خود نیاز به اتصالاتی دارند که توسط بستر سخت افزاری فراهم شده و از طریق اینترنت، ارتباطات در شبکه تامین می شود. اینترنت مرکزی یکی از رایج ترین مدل های سیستم شبکه ای در ساختمان است. امکان تامین سرویس اینترنت پر سرعت در برخی از ساختمان ها به دلیل مشکلات مخابراتی وجود ندارد. به همین دلیل راه حل دسترسی به اینترنت پر سرعت استفاده از اینترنت مرکزی می باشد.
مزایای اینترنت مرکزی
- امکان درخواست سرعت و حجم مورد نظر برای هر واحد ساختمان به صورت جداگانه وجود دارد.
- امکان تجهیز ساختمان به دوربین های مدار بسته تحت شبکه نیز وجود دارد.
- سرویس اینترنت واحد های مختلف با یکدیگر وجود ندارد.
- کیفیت اینترنت مرکزی بسیار بیشتر از اینترنت سیم تلفنی می باشد.
- تجهیزات سرویس گیرنده نیز به صورت مشترک می باشد.
سیستم های امنیتی ساختمان
سیستم های امنیتی ساختمان که شامل دوربین مدار بسته، آیفون تصویری، درب اتوماتیک، سیستم اعلام سرقت و خانه هوشمند است نیز زیر مجموعه تاسیسات الکتریکی ساختمان می باشند.
درب های اتوماتیک ساختمان
این درب ها علاوه بر تامین امنیت ساختمان، موجب سهولت در رفت و آمد نیز می گردد. در کنار درب های اتوماتیک استفاده از دزدگیر و دوربین مدار بسته موجب افزایش امنیت ساختمان می شود.
درب اتوماتیک دارای انواع مختلفی مانند درب های پارکینگی، درب های شیشه ای، درب های زیر سقفی، درب های رول گیتر، درب های صنعتی و درب های بالا رونده سریع بوده که با در نظر گرفتن نوع کاربری درب مورد نظر انتخاب می شود.
دوربین مدار بسته
دوربین مدار بسته یک دستگاه ضبط ویدیویی است که قابلیت استفاده در انواع ساختمان ها را دارد. ضبط ویدیویی اکثر دوربین های مدار بسته بعد از تشخیص حرکت فعال شروع می شود. تعدادی از دوربین ها نیز قابلیت ارسال تصاویر ضبط شده به تلفن همراه را دارا می باشند.
دوربین مدار بسته دارای دو مدل بی سیم یا وایرلس و مدل سیمی می باشد. به منظور نصب دوربین مدار بسته باید محل قرار گرفتن دوربین بر روی نقشه تعیین شود. پس از آن کابل کشی دوربین انجام شده و نصب می گردد. سپس دستگاه های ضبط باید به دوربین و مانیتور متصل شده تا تنظیمات نرم افزاری دوربین نیز انجام گیرد.
سیستم اعلام سرقت
نام دیگر سیستم اعلام سرقت، دزدگیر می باشد. این سیستم دارای دو مدل با سیم و بدون سیم می باشد.
بخش های اصلی سیستم اعلام سرقت
- نیاز به یک تماس گیرنده به منظور تماس با نیروهای امنیتی و حفاظتی
- نیاز به باطری های ذخیره برای مواقع ضروری
- ریموت یا کنترل از راه دور
- آشکار ساز یا دتکتور
- سیستم اعلام یا آژیر
- سرور
سیستم خانه هوشمند
سیستم خانه هوشمند یکی از تکمیل ترین و بروزترین سیستم های امنیتی ساختمان می باشد. این سیستم تمامی بخش های ساختمان از جمله روشنایی، سرمایش و گرمایش، سیستم دزدگیر و سنسور های حرکتی خانه را از راه دور تنظیم و کنترل می کند.
مهمترین بخش های سیستم خانه هوشمند
کنترل کننده مرکزی سیستم
تمام اجزای خانه توسط کنترل کننده مرکزی به هم مرتبط می شوند.
پروتکل های ارتباطی سیستم
به منظور ارتباط راحت بخش های مختلف خانه هوشمند از راه ارتباطی مشخصی به نام پروتکل های ارتباطی استفاده می شود. این مسیرها دارای دو مدل بی سیم و با سیم می باشند.
رابط های کاربری سیستم
ابزارهایی مانند کلید های هوشمند، صفحه لمسی، تلفن همراه و تبلت که به منظور ارتباط با خانه هوشمند استفاده می شوند، رابط های کاربری نام دارند.
سنسورهای سیستم
سنسور های سیستم در صورت وجود نور، دما، رطوبت و دود در خانه به سیستم اطلاع می دهند. گزارش های تهیه شده از طریق پروتکل های ارتباطی به کنترل کننده مرکزی سیستم ارسال می گردند.
عملگرها
فرمان های صادر شده از کنترل کننده مرکزی توسط عملگرها اجرا می شوند. این عملگرها شامل رله ها، دیمرها، فرمان های برنامه نویسی و … می باشند.
آیفون تصویری
نصب آیفون تصویری در کنار دوربین مدار بسته، امنیت ساختمان را افزایش می دهد. کابل آیفون فویلدار در سطح مقطع ۰.۴ و ۰.۶ بهترین انتخاب برای نصب و سیم کشی آیفون تصویری می باشد. این سیم به دلیل وجود شیلد درون خود از ایجاد نویز در صدا و تصویر آیفون جلوگیری می کند.
سیستم های صوتی در ساختمان های صنعتی و اداری
سیستم های صوتی پیجینگ و اطلاع رسانی درساختمان های اداری مورد استفاده قرار می گیرند. سیستم صوتی شامل دستگاه های پاور آمپلی فایر، ماتریکس های صوتی و بلندگوها است. این دستگاه ها امکان توزیع و پخش صدا در بخش های مختلف یک ساختمان صنعتی و اداری مانند بیمارستان ها، ایستگاه های مترو، فرودگاه ها، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و … را فراهم می نماید.
سیستم صوتی در یک فضای اداری دارای ۳ بخش سیستم صوت عمومی، سیستم کنفرانس و نمازخانه می باشد. در راه اندازی سیستم صوت اداری و صنعتی واضح شنیدن فرکانس صدا بسیار مهم است. اما سیستم صوتی نباید به شنوایی افراد حاضر در ساختمان آسیب وارد کند.
به منظور فراخوانی و پیج افراد در ادارات، شرکت ها و مکان های عمومی از سیستم پیجینگ استفاده می شود. این سیستم حاوی آمپلی فایر، میکروفن و بلند گو می باشد.
سیستم های ایمنی (صاعقه گیر)
در ساختمان های مرتفع و صنعتی نصب سیستم های ایمنی مانند صاعقه گیر به دلیل جلوگیری از آسیب به انسان ها و ساختمان بسیار ضروری می باشد.
هنگام برخورد صاعقه، سیستم ایمنی که شامل یک مدار الکتریکی است در مقابل افزایش ناگهانی ولتاژ، ایجاد قوس الکتریکی، جرقه و افزایش جریان محافظت می کند. به منظور محفاظت از سیستم های قدرت، سیستم ایمنی از طریق انتقال ولتاژ ناگهانی به زمین مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در مقابل صاعقه، از سیستم های قدرت که از طریق کابل زمینی و یا ارتینگ عمل می کنند، محافظت می گردد.
روی برج ها، دکل های انتقال و ساختمان بهترین مکان برای تعبیه صاعقه گیرها می باشند. این وسیله با ایجاد یک مسیر امن برای تخلیه ولتاژ و جریان اضافی به زمین عمل می کند. صاعقه گیرها دارای انواع مختلفی مانند صاعقه گیر شاخکی، چند شکافه، سوپاپی و گلوله ای می باشد.
نظرات کاربران