سختی گیر رزینی یا رسوب گیر رزینی چیست؟
سختی گیر مکانیکی یا سختی گیر رزینی (Water Softner Resin) یکی از متداول ترین و پرکاربردترین سختی گیرها می باشد. به آن سختی گیر تبادل یونی نیز گفته می شود. زیرا رزین موجود در این دستگاه توانایی تبادل یون ها را دارد. یون های سدیم را با یون های کلسیم و منیزیم جا به جا می کند و باعث می شود با حذف یون های سخت کننده، آب سبک و نرم شود.
آب سخت، نه تنها برای صنایع مشکل ساز است. بلکه برای سلامت بدن نیز ضرر دارد. رزین تبادل یونی در تصفیه آب و جداسازی املاح و رسوب زدایی کاربرد دارد.
رزین چیست؟
رزین (Resin) به معنی صمغ است و ماده ای است که از صمغ کاج می گیرند. معمولا اندازه شعاع آنها ۰.۲۵ – ۰.۵میلی متر می باشد. رنگ آن ها زرد یا سفید است. از کاربردهای اصلی رزین می‌توان به استفاده آن در انواع پوشش‌ها، انواع چسب‌ها، انواع لاک ها، انواع فوم ها اشاره کرد.
رزین سختی گیر دارای چهار نوع آنیون قوی، آنیون ضعیف، کاتیون قوی و ٰکاتیون ضعیف می باشد.
برای خواندن مقاله در مورد “سختی گیر چیست و انواع آن” روی متن کلیک کنید.
چگونگی عملکرد رزین سختی گیر
درون مخزن دستگاه سختی گیر مکانیکی، ذرات رزین قرار دارند. اکثر رزین‌های موجود در بازار از پلی استایرن سولفونات ساخته شده‌اند. آب سخت از روی این رزین ها عبور داده می شود و رزین تبادل یونی، سدیم موجود خود را با کلسیم و منیزیم موجود در آب جا به جا می کند. کلسیم و منیزیم موجود در آب به داخل رزین منتقل و آب رد شده دارای محتوای نمک های سدیم و بدون سختی می شود. به این ترتیب آب نرم می گردد.
عملکرد این یون ها به گونه ای است که آزاد شدن یونی، همراه با به دام انداختن یون دیگری همراه است. در نتیجه املاح موجود در آب خاصیت رسوب کنندگی خود را از دست می دهند.
رزین اشباع شده از یون های منفی کلسیم و منیزیم، نیاز به احیا دارد. که به این عمل بک واش (Back Wash) گفته میشود. در عمل بکواش جریان آب ورودی قطع شده و سختی گیر از مدار خارج میگردد تا نمک وارد سیستم حرارت مرکزی نشود، زیرا نمک به شدت خورنده است.
در ادامه رزین به وسیله سنگ نمک یا کلرید سدیم 10 درصد شسته می شود، تا قدرت تبادل یونی آنها مجدداً احیاء شود و یونهای سدیم نمک جایگزین یونهای منفی جذب شده از آب گردد و رزین دوباره آماده برای کار شود.
اجزای سختی گیر رزینی
- شیر تخلیه هوا
- فشارسنج
- ورود آب از دستگاه
- خروج آب از دستگاه
- شیرچندراهه
- شیر آب نمک
- رزین
- آب بخش کن
- صفحه آب بخش کن
- لوله شست و شوی معکوس
- شیر تخلیه آب
- پایه ها
- آب نمک
- مخزن نمک
- دریچه بازدید
انواع رزین سختی گیر
- رزین های آنیونی
- رزین های کاتیونی
- رزین های میکس بد
نکات مهم نگهداری دستگاه سختی گیر رزینی
- دمای محل نگهداری دستگاه از ۴ درجه کمتر نباشد.
- ازخشک شدن و یخ زدگی رزین جلوگیری شود.
- رزین سختی گیر باید همراه با رطوبت باشد.
- توجه بالا به زمان شستشو و احیا رزین در دستگاه.
- همواره سختی ورودی و خروجی آب کنترل شود.
- از عملیات عمرانی محل قرار گرفتن سختی گیر مطمعن باشید.
- اگر آب حاوی املاح معلق باشد قبل از سختی گیر از فیلتر شنی استفاده کنید.
- دستگاه سختی گیر رزینی را در محل سر پوشیده قرار دهید.
نمک های دستگاه سختی گیر رزینی
سنگ نمک
سنگ نمک یک ماده طبیعی است که به راحتی یافت می شود و معمولاً با حفاری از زمین به دست می آید.سنگ نمک بین ۹۸ تا ۹۹ درصد کلرید سدیم دارد، که حدود ۰.۵ تا ۱.۵ درصد از ماده به دلیل سولفات کلسیم در آب حل نمی شود.
نمک خورشیدی
با تبخیر آب دریا به وسیله نور خورشید نمک خورشیدی به دست می آید. نمک خورشیدی حاوی ۸۵ درصد کلرید سدیم است و حدود ۰.۰۳ درصد از کلرید سدیم در آب حل نمی شود.
نمک تبخیری
نمک های تبخیری از فرآیند تبخیر محلول آب و سنگ نمک به دست می آیند. کلرید سدیم موجود در این نوع نمک بین ۹۹.۶ درصد تا ۹۹.۹ درصد است.
اگر از سنگ نمک برای تولید سختی گیر رزینی استفاده شده باشد، رزین ها باید در دوره های کوتاه تری شستشو شوند. زیرا درسنگ نمک مواد نامحلول بیشتری از دو نوع نمک دیگر موجود است. همچنین نمک های خورشیدی و نمک های تبخیری در دوره های بلند مدتی نسبت به سنگ نمک نیاز به شستشو دارند.
کاربرد دستگاه سختی گیر رزینی
از دستگاه سختی گیر در مصارف گوناگونی مانند صنعت نفت و گاز و پتروشیمی، رنگسازی و رنگرزی، لاستیک سازی، نساجی و چرم سازی و … استفاده میشود.
از مهم ترین آنها می توان به سختی گیری آب آشامیدنی، سختی گیری آب مورد نیاز برج های خنک کننده و سیستم های سرمایش، نرم کردن آب دیگ های بخار و مبدل های حرارتی، پیشگیری از گرفتگی لوله های انتقال آب، جلوگیری از رسوب گذاری در دستگاه ها و … اشاره کرد.
انواع سختی گیر مکانیکی یا رزینی
تمامی سختی گیرهای رزینی واجب است که برنامه شستشو و یا احیا داشته باشند، این کار برای بالا بردن کارایی رزین و برگشت خاصیت مجدد است.
سختی گیری مکانیکی بر حسب نوع کارکرد
- سختی گیر رزینی دستی
- سختی گیر رزینی نیمه اتوماتیک (توسط اپراتور)
- سختی گیر رزینی تمام اتوماتیک
تفاوت سختی گیر تمام اتوماتیک و نیمه اتوماتیک در نوع شیر کنترلی نصب شده روی دستگاه می باشد.
سختی گیری مکانیکی از نظر جنس بدنه
- سختی گیر رزینی استیل
- سختی گیر رزینی فلزی (گالوانیزه)
- سختی گیر رزینی فایبرگلاس (FRP)
شیرهای متصل به سختی گیر
- شیر ورودی
- شیر خروجی
- شیر آب نمک
- شیر چند راهه
- شیر هواگیری
- شیر تخلیه هوا
- شیر تخلیه شست و شو
- شیر نمونه برداری
نظرات کاربران