شیر هواگیری
شیر هواگیری (Air Vent Valve) یکی از شیرآلات صنعتی پر کاربرد می باشد. شیر هواگیری که در میان مردم به شیر تخلیه هوا معروف است برای آزاد کردن هوای محبوس شده در درون خطوط لوله به کار می رود.
در سیستم های گرمایشی بخاطر تغییرات دما و فشار و ایجاد بعضی واکنش های شیمیایی، گازهایی تولید می شوند. وجود این گازها سبب تولید صدا در سیستم، انتقال نادرست دما، خرابی پمپ ها، خوردگی لوله ها، رسوب درون لوله ها و … می شود. بنابراین این گاز ها باید از سیستم لوله کشی خارج شوند تا عملکرد آن اصلاح و از آسیب های بیان شده جلوگیری شود.
برای کسب اطلاعات در مورد هواگیری شوفاژ به مقاله “صفر تا صد هواگیری شوفاژ” مراجعه فرمایید.
عملکرد شیر هواگیری
حباب و گازی که در اثر تغییرات در درون لوله ها به وجود می آیند و باعث انباشت هوا می شوند، باید تخلیه گردند. برای این کار از شیر هوا استفاده می شود. درون محفظه شیر هواگیری یک شناور وجود دارد. این شناور به صورت عادی در جای خود قرار دارد اما زمانی که هوا در لوله و پشت شناور زیاد شود و تجمع پیدا کند، شناور کنار می رود و هوا و بخار خارج می شود.
شیر هواگیری دستی و اتوماتیک
شیر هواگیری وسیله ای است که به صورت دستی یا اتوماتیک برای خارج کردن گازهای اضافی از سیستم های گرمایشی مورد استفاده قرار می گیرد.
شیر هواگیری دستی یا به صورت ولومی و یا با کمک گرفتن از ابزاری مثل پیچ گوشتی مخصوص، باز و بسته و تنظیم می شود. ولی در سیستم های اتوماتیک، هوای سیستم‌های لوله کشی آب به صورت اتوماتیک خارج می‌شود. شیرهای اتوماتیک را می توان بر روی همه سیستم ها استفاده نمود. ولی مدل اتوماتیک معمولا بر روی کلکتورهای دارای دبی سنج کاربرد دارند.
انواع شیرهای هواگیری
شیرهای هواگیری در سه نوع تک روزنه، دو روزنه و دیسکی موجود می باشند.
ایرونت تک روزنه
شیرهای هوای تک روزنه دارای دو مدل بزرگ و کوچک می باشند. مدل کوچک در بخش‌هایی از لوله که امکان تجمع هوا بیشتر است، کاربرد دارند و دارای قطری در حدود ۱۰ میلی‌متر است. مدل بزرگ به منظور تخلیه هوایی که در زمان پر کردن خطوط لوله خالی و یا وارد شدن هوا برای تخلیه خطوط لوله ایجاد می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ایرونت دو روزنه
شیر دو روزنه شیری است که از ترکیب شیرهای هوای تک روزنه کوچک و تک روزنه بزرگ ساخته شده است و دارای دو مدل تک محفظه و دو محفظه می باشد. قطر آن ها معمولا ۲۰۰ میلی متر است.
ایرونت دیسکی
به شیرهای هوای بزرگ تک محفظه، شیر هوای دیسکی می‌گویند. این شیرها به جای شناور، دارای یک دیسک برای عبور هوا می باشند. قطر شیرهای دیسکی ۲۵۰ میلی متر می باشد.
شیر هواگیری پکیج
گوی شناور درون شیر هواگیری یا شیر ایرونت (Air Vent)، اساس کار این شیرها می باشد. در صورت ورود هوا به شیر هواگیری، گوی شناور حرکت کرده و مسیر خروج هوای شیر را به منظور خارج شدن هوای اضافی، باز می نماید. پس از خروج کامل هوا از شیر، گوی شناور دوباره به حرکت در می آید و شیر را بسته و از خروج سیال مایع جلوگیری می نماید.
شیر هواگیری پکیج ها در قدیم از جنس برنجی بوده و ایجاد رسوب شدید در ایرونت های برنجی، بزرگترین ایراد آنها می باشد. امروزه در پکیج های جدید بیشتر از ایرونت هایی با جنس پلاستیک استفاده می شود.
یکی از مشکلات ایرونت پکیج، زنگ زدن فنر درون شیر می باشد. زنگ زدگی فنر موجب عدم کارکرد ایرونت می شود. در این صورت از درون ایرونت به جای هوا، آب خارج می گردد که نمایانگر خرابی شیر هواگیری می باشد.
ایرونت باید همیشه باز باشد. در صورت بسته بودن، این شیر امکان خروج هوای اضافی را نخواهد داشت. همچنین بعد از مدتی به دلیل گردش هوا درون پمپ و رادیاتورهای شوفاژ موجب خرابی و حتی شکستگی پمپ شود و هزینه بسیار زیادی را به مصرف کننده تحمیل نماید.
محل نصب شیر هواگیری
هوا و گازها به دلیل سبک بودن، تمایل دارند در بالاترین نقطه سیستم تجمع داشته باشند. در نتیجه بهترین محل نصب این شیر نزدیک به محل تجمع هوا می باشد. این شیرها اگر به صورت عمودی نصب شوند عملکرد بهتری خواهند داشت. زیرا در این حالت احتمال گیر کردن گوی شناور در مسیر از بین می رود.
دقت داشته باشید این شیر حتما در مکانی دور از نور مستقیم و آلودگی و گرد و غبار نصب شود. قبل از نصب نیز داخل لوله کاملاً تمیز شود. برای آب‌بندی بین شیر تخلیه هوا و فلنج لوله نیز از یک واشر لاستیکی استفاده گردد.
مکان های استفاده از شیر هواگیری
بسیاری از کارخانه های صنعتی که دارای خط لوله می باشند، از شیر هواگیری استفاده می کنند.
موارد کلی مورد استفاده از شیر هواگیری
- در بالای مخزن فشار
- در سیستم تهویه هوا
- در دستگاه های گرم کننده آب
- در سیستم دیگ آب گرم و خورشیدی
- مکان هایی که به صورت جداگانه آب گرم و سرد دارند.
مقاله کاملی است دستتان درد نکند 👌🏻