فن آکسیال و فن سانتریفیوژ از مهم ترین تجهیزات سیستم تهویه مطبوع هستند. هر یک دارای کاربرد مشخصی بوده و برای منظورهای خاصی به کار می‌روند. در نتیجه پاسخ به این سوال که کدام بهتر است، می تواند متغیر باشد. زیرا انتخاب مورد مناسب به موقعیت و شرایط بستگی دارد. ولی کسانی که در این زمینه تخصصی ندارند در انتخاب فن آکسیال و فن سانتریفیوژ دچار شک و سردرگمی می شوند و نمی توانند هواکش مناسب برای کاربرد خاص خود را انتخاب کنند.
برای خواندن مقاله “فن آکسیال چیست” و “فن سانتریفیوژ چیست و چگونه عمل می کند؟” روی عناوین کلیک کنید.
سیستم کانال کشی شده است یا خیر؟
ابتدا باید بررسی کنیم که قصد نصب فن صنعتی، در یک شرایط کانال کشی شده هستیم یا خیر. برای مقاصدی که در آن از کانال کشی استفاده نمی‌شود، استفاده از فن آکسیال گزینه بهتری است. این نوع فن صنعتی می‌تواند حجم بالایی از هوا را به‌سادگی با یک نیروی کم جابجا کند. این در حالی است که مثلاً یک فن سانتریفیوژ خمیده به جلو، امکان دارد در کل بدون کانال‌کشی، کاربردی نباشد. اما در صورتی که قرار است فن صنعتی با یک سیستم کانال‌کشی استفاده شود، مشخصاً استفاده از فن سانتریفیوژ الزامی است.
ضمناً در سیستم‌های کانال‌کشی‌شده بخاطر ماهیت خاص آیرودینامیکی و جریان سیال گاز یک فشار مقاوم در پیشگاه فن ایجاد می‌شود که غلبه بر آن توسط فن سانتریفیوژ متناسب، ممکن است. البته مجموعه علل دیگر نیزی برای برتری فن سانتریفیوژ در ارتباط با سیستم‌های کانال‌کشی‌شده وجود دارد که پرداختن به همه آن‌ها در دایره اهداف متن نیست.
فن سانتریفیوژ، هوا را با زاویه‌ای مستقیم نسبت به ورودی فن به بیرون هدایت می‌کند. با استفاده از نیروی انحراف و گریز از مرکز آن را در حال چرخش به‌سوی خروجی می‌راند. چرخش پروانه باعث می‌شود هوا از نزدیکی محور وارد فن شود و از طرف محور به صورت عمود به‌سوی دهانه قاب فن حرکت کند.
فن سانتریفیوژ فشار بیشتری را برای یک حجم هوای معین تولید می‌کند و برای نصب در جاهایی به کار می‌رود که طول سیستم کانال‌کشی آن‌ها از ۵ متر بیشتر است. درواقع، علت آن کارآمدی بالاتر فن سانتریفیوژ در سیستم کانال کشی شده است. به گونه‌ای که برخی از مدل‌های آن می‌توانند با سیستم کانال‌کشی تا طول ۵۰ متر هم کار کنند.
کارکردهای نرمال فن آکسیال
به علت کم فشار بودن هوای خروجی و در ضمن بالا بودن حجم آن، استفاده از فن آکسیال برای کاربردهای عمومی گزینه مقبول تری می باشد. به عنوان مثال فن آکسیال برای جابجایی ملایم هوا از یک ناحیه به ناحیه دیگر، خنک‌سازی محدود هوا و خنک‌سازی غیر صنعتی در مساحت‌های بالا مناسب هستند. جالب است که با دقت در فن کیس کامپیوترها خواهید دید از فن آکسیال استفاده می‌شود. این همان استفاده از آن در خنک‌سازی محدود هوا است. بخاطر همین علت ها است که از فن آکسیال برای مقاصدی مانند اگزاست فن‌ها استفاده می‌شود.
نکاتی در انتخاب فن آکسیال
- زمانی که سیستم کانال کشی در اختیار نیست.
- فن آکسیال فشار زیادی ایجاد نمی‌کند اما با این حال حجم قابل قبولی از هوا را جابجا می‌کند.
- این نوع فن، فشار داینامیک (Dynamic Pressure) بیشتری دارد.
- سرعت خطی (عملیاتی) فن آکسیال بالا می باشد.
- سرعت زاویه‌ای (گردشی) آن بالا است.
- در قیاس با فن سانتریفیوژ حجم بیشتری از هوا را جابجا می‌کند.
- معمولا از نظر ابعاد، وزن و قیمت نسبت به فن سانتریفیوژ برتری دارد.
کارکردهای نرمال فن سانتریفیوژ
برتری فن سانتریفیوژ در ایجاد فشار بیشتر می باشد. به همین دلیل در محیط های کانال کشی شده پیشنهاد می‌شود. فشار تولیدی بالاباعث شده است برای سیستم‌های خشک کن و تهویه صنعتی از فن سانتریفیوژ استفاده شود. حتی در سشوار بخاطر نیاز به فشار بیشتر در برابر حجم کمتر هوا، معمولا از این ساختار استفاده می‌شود. همچنین با در نظر داشتن محاط بودن قطعات متحرک در فن سانتریفیوژ، می توان از این نوع فن صنعتی برای ساختارهای فیلتراسیون و تصفیه آلودگی هوا استفاده کرد. این ویژگی باعث‌شده تا فن سانتریفیوژ برای مقاصد (HVAC) یا همان گرمایش، سرمایش و تهویه هوا به کار گرفته شود.
نکاتی در انتخاب هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی
- یکی از مزایای مهم فن سانتریفیوژ راندمان بیشتر آن در قبال استفاده از انرژی است.
- فن سانتریفیوژ نسبت به فن آکسیال طول عمر بیشتری دارد و با این وجود که مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهد.
- امکان تولید جریان هوای فشار بالا را دارند.
- فن سانتریفیوژ برای جابجایی حجم بالایی از هوا، مناسب نیست.
- این نوع فن صنعتی را می توان به تجهیزات خود تمیزکن (Self-cleaning) مجهز کرد. این از نظر سهولت بیشتر در نگهداری و حفظ سلامت وسیله، یک مزیت مهم است.
نظرات کاربران