پمپ دستگاهی است که برای بالا بردن، انتقال و یا متراکم کردن سیالات، انرژی مصرف می کند. پمپ‌ها در صنایع مختلف کاربرد‌های متفاوت، گوناگون و فراوانی دارند و در سایزها و اندازه های متفاوتی تولید می شوند. پمپ ها درای اجزای زیادی هستند که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
پمپ ها با توجه به نوع خود از قطعات متفاوتی تشکیل شده‌اند. میان همه آن ها قطعات مشترکی وجود دارد. که ما در این مقاله به شرح آن ها رداخته ایم.
برای کسب اطلاعات مورد پمپ و انواع پمپ به مقاله “آشنایی با پمپ و انواع آن” مراجعه نمایید.
اجزای پمپ
بدنه (Casing)
بدنه در واقع یک محفظه است که سیال در آن جریان دارد و اجزای پمپ مانند پره ها، محور و سیستم آب بندی پمپ را در بر می گیرد. معمولا بدنه ی پمپ از نوع حلزونی یا از نوع قطر افزاینده است. جنس بدنه پمپ با توجه به محیطی که در آن استفاده می‌شود. متغییر می باشد. جنس بدنه پمپ ها میتواند از مواد مختلف مانند چدن، فولاد، برنز و یا آلیاژ های مقاوم در برابر خوردگی و سایش ساخته شود.
روتور یا چرخانه (Rotor)
به بخش متحرک موتورهای الکتریکی یا ژنراتورهای برقی میگویند.
محور (Shaft)
محور پمپ می تواند قسمتی از روتور موتور باشد یا مستقل بوده و به محور موتور متصل شده باشد. این امر به نوع موتور استفاده شده در پمپ بستگی دارد. محور می تواند دارای یاتاقان مستقل بوده، یا توسط یاتاقانهای موتور نگه داشته شود.
یاتاقان (Bearings)
یک پشتیبان مکانیکی که حفظ موقعيت و همراستايي صحيح اجزای ثابت پمپ با اجزای گردنده را مهيا می نمايند. موجب چرخش پروانه می شود، باعث کاهش در اصطحکاک و سایش چرخشی می شود.
پروانه یا ایمپلر (Impeller)
از پروانه در پمپ برای افزایش انرژی جنبشی جریان استفاده می شود. بطور کلی پروانه پمپ با وارد کردن نیرو زیاد به سیال، سرعت آن را افزایش می‌دهد. معمولا از آهن، فولاد، برنج، برنز، آلومینیوم یا پلاستیک ساخته می شود. پروانه در سه نوع پروانه باز (Open Impeller)، پروانه نيمه باز (Semi Open Impeller) و پروانه بسته (Closed Impeller) تولید می شود.
منفذ مرکز پروانه را چشم پروانه (Eye Of Impeller) می گویند که میتواند از ملاک های تعیین کننده ی ظرفیت پمپ باشد.
روپوش پروانه (Shroud)
روپوش پروانه، پره های پمپ را پوشانده و جریان سیال را در ناحیه ی پروانه پمپ محدود می نماید.
پره های پمپ (Vane) و یا تیغه (Blade)
پره های پمپ یا تیغه پمپ، قسمت هایی از پروانه اند که سیال را در داخل پمپ هدایت می کنند و وظیفه ایجاد فشار را دارند. تیغه ها مارپیچ یا صاف هستند.
کوپل (couple)
قطعه اتصال دهنده الکتروموتور به شافت یا محور پمپ.
مکانيکال سيل (Mechanical Seal Sleeve)
محل آب بندی پمپ و محل تفکیک دهنده قسمت مکانیکی پمپ با سیال پمپاژ شده.
اصطلاحات پمپ
یک سری از واژه های فنی و کلیدی را که در صنعت تولید پمپ کاربرد اساسی دارند، به همراه معانی آنها مورد بررسی قرار خواهیم داد.
پوسته
در واقع همان بدنه می باشد.
دبی (Dubai)
دبی (آبدهی) در واقع حجم سیالی است که می تواند در زمان معین جابجا کند. میزان عبور سیال از یک مقطع در واحد زمان تعریفی از دبی می باشد و معمولا آن را با Q نمایش می دهند و واحدها ی ان می تواند به صورت لیتر به دقیقه، متر مکعب بر ساعت (m3/hr ) باشد. اندازه گیری دبی به صورت عمده و بر اساس دو دسته واحد اندازه گیری، صورت می گیرد.
واحدهای جرمی
میزان عبور توده جرمی سیال در کسر مشخصی از زمان محاسبه می گردد. مانند Kg/h (کیلوگرم در ساعت)
واحدهای حجمی
میزان عبور توده حجمی از سیال در واحد زمان محاسبه می شود. مانند lit/min (لیتر در دقیقه) و m3/s (متر مکعب در ثانیه)
هد (Head)
ارتفاع سیال داخل پمپ را می گویند. یعنی یک پمپ تا چه ارتفاعی (در شرایط استاندارد) می تواند سیال را تحت فشار بالا ببرد. واحد آن بر حسب متر بیان می شود.
فشار (Pressure)
مقدار فشار یعنی اندازه ی فشار وارد شده بر روی هر واحد از سطح زمین. (برای مثال Kg/cm2)
باید دقت داشت که با مقدار ارتفاع اشتباه نشود.
ساکشن (Suction)
به دهانه ورودی که سیال وارد آن می شود، ساکشن می گویند.
تخلیه (Discharge)
به دهانه خروجی که سیال از ان خارج می شود، دیس شارج می گویند.
تخلیه (Draining)
به تخلیه سیال موجود می گویند که در پایین پوسته قرار گرفته است.
تهویه (Venting)
به تخلیه هوای داخل پوسته می گویند که در بالای پوسته قرار گرفته است.
Jacket
محفظه خنک کننده و یا گرم کننده ای است که جهت گرم کردن یا سرد کردن استفاده می شود.
کاکینگ (Cocking)
زمانی که سیال روغن یا هیدروکربن باشد و حرارت زیادی داشته باشد و احتمال تجزیه روغن یا هیدروکربن وجود داشته باشد، پیوند بین آنها شکسته و ماده ای سیاه رنگی به نام کک تشکیل می شود.
افت ارتفاع پمپاژ
با عبور سیال از لوله ها، فیلتر و یا شیرها و در اثر اصطکاک با جداره داخلی آنها مقدار جریان سیال و در نتیجه ارتفاع پمپاژ تا حدودی کاهش می یابد که به آن افت ارتفاع گفته می شود.
توان ورودی یا مصرفی
به توان وارد شده به پمپ توسط موتور و انتقال آن به سیال، توان مصرفی پمپ گفته می شود.
توان خروجی یا مفید
به مقدار توان (انرژی) وارد شده به سیال توسط پمپ، توان خروجی پمپ گفته می شود که به سه عامل دبی، ارتفاع و وزن سیال بستگی دارد. اختلاف توان ورودی و مفید، میزات تلفات هیدرولیکی و مکانیکی است.
راندمان
نسبت توان خروجی به توان ورودی، راندمان است که هرچه بالاتر باشد عملکرد بهتری را خواهیم داشت.
عمق استاتیک مکش
در صورتیکه منبع سیال پایین تر از پمپ باشد، مکش از عمق صورت می گیرد. بنابراین عمق استاتیک مکش فاصله ی سطح سیال تا خط محوری پمپ می باشد.
ارتفاع استاتیک مکش
در صورتی که منبع سیال بالاتر از پمپ باشد، ارتفاع سیال به پمپ فشار وارد میکند که به آن ارتفاع استاتیک مکش می گویند.
ارتفاع استاتیک کلی
ارتفاع کلی به فاصله ی قائم سطح سیال ورودی تا سطح مایع خروجی می باشد.
نظرات کاربران